از ایدئولوژیهای فرانگر تا شخصی شدن آرمانها؛

ما در زمانه‌یی بهتر زندگی نمی‌کنیم

* نسرین پورهمرنگ

   قرار گرفتن در معرض امواج جهانی شدن پیش از آنکه خردورزان فلسفی و اندیشه‌گران سیاسی و فرهنگی جامعه ی ما موفق به ارایۀی تبیینی دقیق از چگونگی مواجهه‌ی سنت و مدرن شوند و بر مجادله‌های گسترده‌ی خود خط پایانی فرض پندارند، ما را با نمایش‌هایی حیرت‌انگیز از ویژ‌گی‌های پدیده‌ی پُست‌مدرن در جامعه‌ی بلا‌تکلیف‌مان مواجه ساخته است.

ما اگرچه در حوزه‌ی خلق فناوری‌های ارتباطی سهم و نقشی نداشته‌ایم اما از مواهبش آن اندازه بهره‌مند شده‌ایم که امروز بتوانیم بر محدودیت‌های زمان و مکان فایق آییم و از انعطاف‌پذیری‌های بی‌شمار این تکنولوژی‌ها، در دگرگون ساختن چهره‌ی زندگی شخصی و حیات اجتماعی‌مان بهره ببریم.

 ما با خارج از شمار رسانه‌ها‌یی مواجه هستیم که هر لحظه بانبوهی از معنا را بر سر ما آوار می‌سازند تا ناگزیر از انتخاب بین یکی از آنها شویم. توده‌های جامعه به تعبیر بودریار - نظریه پرداز مشهور پُست مدرنیسم- انبوه اطلاعات، داده‌ها، پیامها و ارتباطات را در خود فرو می‌برند و از این طریق آنها را «بی‌معنا» می‌سازند. توده‌ها راههای پیش روی خود را با تُرش رویی در پیش می‌گیرند بدون آنکه رغبتی داشته باشند تا در تغییر این راهها کوشش و تلاشی به خرج دهند. به تعبیر بودریار ما با رخوت و سُستی تمام عیار توده‌ها، انفجار معنا درون رسانه‌ها و شبیه‌سازی واقعیت، انفجار بی‌شمار امر اجتماعی درون ذهن و فکر توده‌ها و متلاشی و پراکنده شدن توده‌های مردم درون سیاه چاله‌یی از تاریکی مواجه هستیم.

انفجار معنا درون اجتماع به ضد خود تبدیل شده است و توده‌های اجتماعی را دچار بی‌معنایی و هیچ‌انگاری کرده است. آنها خود را با انبوهی از معضلات و ناامنی‌ها مواجه می‌بینند که برای بهبود و یا اصلاح آنها خود را فاقد توانایی ارزیابی می‌کنند. به تعبیر بودریار ما محکوم به زندگی با شبیه‌سازی‌هایی هستیم که رسانه‌ها به اسم واقعیت به خورد ما می‌دهند و ما آنقدر به این وضعیت عادت کرده‌ایم که زندگی کردن با شبه‌واقعیت‌ها و فرو رفتن در سیاهچاله‌ی «رخوت» و «هیچ‌انگاری» به بخشی از هستی گُریزناپذیر ما تبدیل شده است.

ادامه‌ی این مطلب