آهای آدم، تو کجا بودی؟

نسرین پورهمرنگ

   دوشنبه‌- ۱۶ جولای ۲۰۱۸ (۲۵ تیرماه ۹۷)- همزمان بود با سی‌و سومین سالروز درگذشت، نویسندۀ‌ی آلمانی برنده‌ی جایزه ی نوبل ادبیات؛ هایتریش بُل که به واسطه ی ترجمه‌ و انتشار اغلب آثارش در ایران، نزد خوانندگان ایرانی، شخصیت ادبی شناخته شده‌ای است. 

هابنریش بُل یکسال پیش از پایان جنگ جهانی اول یعنی در سال ۱۹۱۷ در شهر کلن آلمان به‌دنیا آمد. دوران رشد و بالیدنش همزمان بود با به قدرت رسیدن نازی‌ها. شعارهای رنگارنگ حزب نازی، بسیاری از جوانها را فریفته‌ی خود ساخته بود، اما بُل  توانست خود را از این تبلیغات دور نگهدارد. به نظر همین امر هم سبب شد تا به مانند سایرین نتواند از امکانات تحصیلی عالی برخوردار شود. زمانی هم که با همت خودش توانست وارد دانشگاه شود، جنگ آغاز شده بود و او به خدمت فراخوانده شد تا به مدت پنج سال در جبهه‌های یک جنگ ویرانگر و از اساس بیهوده، تجربه‌های تلخی را پشت سرگذارد، تا اثرات عمیق آن تجربه تا روزهای پایانی زندگی همراه وی باشد.

پس از به پایان رسیدن جنگ، زندگی جدید خود را با همسرش بر ویرانه های باقی مانده از آن برپا ساخت و شروع کرد به نوشتن. او می خواست از جنگ بنویسد و ویرانگری هایش، تا نسل‌های آینده همیشه این روزهای تباه را به یاد داشته باشند و از این یادآوری به مثابه هشداری برای حذر کردن از خصمانه هایی دیگر، صلح را قدر بدانند و و قدرش را در رفتارهای عقلانی و تعامل‌های انسانی‌شان تعالی بخشند.